درباره واکسن پاپیلوما چه می دانید؟

پاپیلوما ویروس انسانی (HPV ، Human papilloma virus ) چیست؟

HPV ویروسی است که از طریق تماس پوستی از فردی به فرد دیگرسرایت می کند. تاکنون بیش از 100 نوع از این ویروس شناخته شده که حدودا ً 30 نوع آن میتوانند در ناحیه تناسلی مردان و زنان عفونت ایجاد کنند.

HPV چگونه سرایت می کند؟

HPV ابتدا از طریق سکس واژنی ، مقعدی یا دهانی وارد بدن می شود. البته برای ایجاد عفونت نیازی نیست که حتما ً آمیزش جنسی صورت بگیرد، زیرا HPV از طریق تماس پوستی گسترش می یابد. با اینحال تماس جنسی با یک فرد آلوده ( صرف نظر از جنسیت ) شایعترین راه گسترش عفونت است.

HPV موجب ایجاد چه بیماریهایی می شود؟

تقریبا ً 12 نوع این ویروس باعث ایجاد زگیل های تناسلی می شوند. دو نوع آن (تیپ های 6 و 11 ) بیشترین موارد زگیل ها را بوجود می آورند. انواع دیگر ایجاد کننده آن 42، 43، 44 و 55 می باشند.
زگیل های تناسلی : در داخل یا خارج واژن یا روی آلت تناسلی مردان (PENIS ) رشد کرده و می توانند به پوست نواحی اطراف خود نیز گسترش یابند. این ضایعات می توانند در اطراف مقعد، روی ناحیه تناسلی خارجی زنان (VULVA ) یا دهانه رحم (سرویکس) نیز رشد کنند. درمان آنها با کمک داروهای موضعی ، کرایوتراپی ( فریز) ، برداشتن بوسیله RF یا عمل جراحی امکان پذیر است. نوع درمان بستگی به محل زگیل و شدت گسترش آن دارد.
حدودا ً 15 نوع این ویروس موجب ایجاد سرطان دهانه رحم می شوند که در ادامه می توانند باعث ایجاد سرطان VULVA ، واژن ، مقعد و ناحیه اوروفارنکس (قاعده زبان،پشت حلق، لوزه ها) نیز گردند. شایعترین انواع آن عبارتند از 16، 18، 31، 33، 35، 39، 45 و51.
زگیل های معمولی : بیشتر عامل آن نوع 2 و 7 می باشد.
زگیل های کف پا (plantar warts) : بیشتر عامل انواع 1، 2 و 4 می باشد.
زگیل های سطوح صاف بدن : بیشتر عامل آن نوع 3 و 10 می باشد.
پاپیلومای دهانی : بیشتر عامل آن انواع 6، 7، 11، 16 و 32 می باشد.
اکثر موارد سرطان دهانه رحم توسط انواع 16 و 18 این ویروس ایجاد می شوند.

HPV چگونه موجب سرطان دهانه رحم می شود؟

دهانه رحم از یک لایه نازک بافتی (متشکل از سلول) پوشیده شده است. اگر یکی از انواع سرطانزای HPV موجود باشد، میتواند وارد این سلول ها گردد. سلول های آلوده ممکن است غیر طبیعی شده یا آسیبی پیدا کنند و رشدشان نسبت به حالت طبیعی متفاوت گردد. معمولا ً چندین سال طول می کشد تا سرطان دهانه رحم ایجاد شود.
تست غربالگری سرطان دهانه رحم ( پاپ اسمیر و بخصوص تین پرپ ) می تواند علائم ابتدایی تغییرات غیر طبیعی سرویکس را کشف کند که در این صورت درمان به موقع و جلوگیری از ایجاد سرطان امکان پذیر خواهد شد.

چه واکسن هایی بر ضد HPV وجود دارند؟

برای محافظت در برابر HPV دو نوع واکسن وجود دارد:
نوع 4 ویروسی (Gardacil) : که در برابر انواع 6 و 11 (شایعترین عوامل ایجاد زگیل تناسلی ) و 16 و18 (شایعترین عوامل ایجاد سرطان دهانه رحم ) مصونیت ایجاد می کنند.
نوع 2 ویروسی(Cervarix): که در برابر انواع 16 و18 مصونیت بوجود می آورد.

واکسن تا چه میزان موثر است؟

تاثیر واکسن 4 ویروسی در پیش گیری از وضعیت پیش سرطانی سرویکس و ایجاد زگیل تناسلی ناشی از این 4 نوع ویروس تقریبا ً 100 % است.
واکسن 2 ویروسی نیز در جلوگیری از وضعیت پیش سرطانی سرویکس (ناشی از این دو نوع HPV ) تقریبا ً 100 % موثر است.

چنانچه زنی قبل از شروع فعالیت جنسی و یا مواجهه با HPV واکسن بزند، تاثیر واکسن بیشتر خواهد بود.اما اگر از قبل به یکی از انواع HPV آلوده شده باشد ، زدن واکسن در برابر آن نوع مصونیتی ایجاد نخواهد نمود. (البته در برابر انواع دیگر HPV که در واکسن موجودند، مصونیت بوجود می آید.)

چه کسانی باید واکسن HPV بزنند؟

هر دو نوع واکسن برای دختران و زنان 9 تا 26 ساله تجویز می شود.
مرکز کنترل بیماریهای آمریکا استفاده از این واکسن را برای کلیه دختران 11 یا 12 ساله و هم چنین دختران 13 تا 25 ساله ای که قبلا واکسن نزده یا به طور ناقص زده اند توصیه کرده است.
زدن واکسن برای زنان باردار توصیه نمی شود ولی برای زنان شیرده مشکلی ایجاد نمی کند.
تنها واکسن 4 ویروسی مجوز استفاده در مردان را دارد و مرکز کنترل بیماریهای آمریکا استفاده از این واکسن را برای کلیه پسران 9 تا 11 ساله و هم چنین پسران 13 تا 21 ساله ای که قبلا واکسن نزده یا به طور ناقص زده اند توصیه کرده است.
زدن واکسن در مردان همجنس باز یا مبتلا به ضعف سیستم ایمنی (مانند ایدز) تا قبل ازسن 26 سالگی توصیه شده است (همه مردان می توانند تا قبل از 26 سالگی این واکسن را دریافت کنند ولی باید در مورد لزوم این کار با پزشک خود صحبت کنند).

 اگر زنی واکسن HPV زده باشد، آیا هنوز هم انجام تست غربالگری سرطان رحم برایش ضرورت دارد؟

بله – واکسن ها در برابر تمام انواع HPV مصونیت ایجاد نمی کنند. بعلاوه در برابر ایجاد سرطان سرویکس یا زگیلهای تناسلی نیز مصونیت صد در صدی بوجود نمی آورند. لذا زنانی که این واکسن را نیز دریافت کرده اند باید بصورت مرتب و طبق توصیه دکترشان تست غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام دهند.

آیا زدن واکسن به درمان عفونت HPV، زگیلها یا سرطان ناشی از HPVکمک می کند؟

خیر- در صورتیکه قبل از زدن واکسن به عفونت با این ویروس مبتلا شده باشید، زدن واکسن در درمان یا رفع این موارد کمکی نخواهد کرد.

عوارض جانبی واکسن HPV چیست؟

شایعترین اثرات جانبی واکسن HPV ایجاد زخم در بازو (محل تزریق) است . در موارد بسیار نادر فرد دچار سر درد ، بیحالی، تهوع ، غش و یا درد بازو می شود ولی این علائم خفیف بوده ،معمولا ً به سرعت از بین می روند (توصیه می شود بعد از زدن واکسن تا 15 دقیقه محل را ترک نکنید، در جایی بنشینید یا دراز بکشید ).
در کل این واکسن ها بسیاربی خطرند و چون صرفا حاوی مقدار کمی از پروتئین های پوشش خارجی ویروسها هستند، موجب ایجاد عفونت نخواهند شد.